ABN AMRO rekent door: ‘BTW-verhoging hotelovernachtingen pakt desastreus uit’

De aangekondigde verhoging van het btw-tarief voor hotelovernachtingen en verblijfsrecreatie van 9% naar 21%, die in 2026 in moet gaan, lijkt op het eerste gezicht een maatregel die de schatkist flink moet spekken. De coalitie verwacht hiermee ruim 1,2 miljard euro aan extra belastinginkomsten te genereren. Maar volgens ABN AMRO, dat in een recente analyse de impact van deze verhoging heeft doorgerekend, brengt deze beslissing meer schade toe dan dat ze oplevert.

Volgens Stef Driessen, Sector Banker Hotels & Leisure bij ABN AMRO, worden hotels en andere logiesaccommodaties disproportioneel hard getroffen door de geplande btw-verhoging. “De sector is net bezig met herstel na de zware klappen van de coronacrisis en krijgt nu opnieuw te maken met een lastenverzwaring die het ondernemersklimaat flink onder druk zet,” legt Driessen uit. Hij benadrukt dat de verhoging niet alleen de sector zelf raakt, maar ook een kettingreactie veroorzaakt die doorwerkt in andere delen van de economie.

Uit de analyse blijkt dat de overheid de effecten van de btw-verhoging overschat. Zo stelt ABN AMRO dat slechts 34,8% van de totale hotelomzet daadwerkelijk geraakt wordt door de verhoging, aanzienlijk minder dan de door de overheid veronderstelde 6,8 miljard euro. Bovendien bestaat bijna de helft van de hotelgasten uit zakenreizigers, waarvan de btw toch teruggevorderd kan worden.

De effecten voor ondernemers in de sector zijn fors. Het aantal hotelovernachtingen zou, volgens berekeningen, met 6,75% dalen als hotels een deel van de btw-verhoging zelf opvangen. De verwachte extra inkomsten van 910 miljoen euro voor de overheid uit de hotelbranche zullen hierdoor niet gehaald worden. Sterker nog, ABN AMRO stelt dat het slechts 285 miljoen euro zal opleveren.

Driessen waarschuwt bovendien dat de winstgevendheid van hotels onder druk komt te staan. “In 2022 behaalden Nederlandse hotels een winst van 571 miljoen euro. Maar door deze btw-verhoging en de bijkomende kosten dreigt een groot deel van de sector verlieslatend te worden, wat ook leidt tot een flinke daling van de winstbelasting voor de overheid.” Volgens de bank betekent dit een tegenvaller van zo’n 147 miljoen euro aan misgelopen belastinginkomsten. Driessen: “Voor de overheid betekent dit een tik van 147 miljoen euro, terwijl hotels nauwelijks ruimte overhouden om te investeren in verduurzaming of het verbeteren van arbeidsvoorwaarden.”

De btw-verhoging kost de eerste jaren dus meer aan belastinginkomsten, dan dat deze oplevert. Driessen: “Het zou goed zijn als niet alleen de verwachte inkomsten, maar ook de gederfde belastinginkomsten (cq. de draagkracht) in betreffende sector worden meegenomen. En wat ook logisch is, is om de gederfde belastinginkomsten in toeleverende en aanverwante sectoren mee te nemen.”

Het effect van de btw-verhoging beperkt zich immers niet alleen tot hotels. Ook andere sectoren die afhankelijk zijn van toerisme, zoals restaurants, culturele instellingen en de detailhandel, zullen de gevolgen voelen. Minder overnachtingen betekent automatisch minder bezoekers die geld uitgeven aan lokale producten en diensten. Zo blijkt uit onderzoek in Oost-Nederland dat bijna 10% van de omzet in de detailhandel afhankelijk is van toerisme.

“De overheid lijkt de bredere economische impact van deze maatregel te onderschatten,” aldus Driessen. “Niet alleen de hotelsector, maar ook gemeenten in de grensprovincies, waar toerisme een belangrijk onderdeel is van de lokale economie, worden zwaar geraakt.” Deze gemeenten lopen niet alleen inkomsten uit toeristenbelasting mis, maar kunnen op termijn zelfs te maken krijgen met een daling van de onroerendezaakbelasting door waardedalingen van hotelpanden.

De conclusie van ABN AMRO is helder: de btw-verhoging brengt de nodige schade toe aan de Nederlandse economie en vooral aan de toerismesector. De kosten zullen uiteindelijk hoger uitvallen dan de opbrengsten, met als resultaat dat zowel bedrijven als de overheid verliezen lijden. Driessen benadrukt: “Deze verhoging raakt niet alleen de hotelbranche, maar creëert een economische kettingreactie die veel breder doorwerkt dan men nu inschat.”