Werknemers in zorg en horeca ervaren vaakst ongewenst gedrag

Personeel in zorg en horeca ervaart het vaakst ongewenst gedrag op de werkvloer, zoals seksuele aandacht, intimidatie, geweld of pesten. Dit blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en TNO. Vrouwelijke werknemers rapporteren vaker dergelijke ervaringen dan hun mannelijke collega’s, volgens de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden.

Volgens het onderzoek gaf vorig jaar 17 procent van alle werknemers (van 15 tot 75 jaar) aan in de afgelopen twaalf maanden met ongewenst gedrag op het werk te maken te hebben gehad.

In de zorg meldde 30 procent van de werknemers dit te hebben meegemaakt en in de horeca 20 procent. Werknemers in de landbouw en in de bouw ervaren het juist relatief weinig.

Het CBS zegt dat ruim één op de vijf vrouwelijke werknemers ongewenst gedrag ervaart. Dat is meer dan mannelijke werknemers (13 procent). Daarbij speelt mee dat in de zorg relatief veel vrouwen werken.

Ongewenst gedrag komt ook vaker voor onder werknemers die relatief veel contact met anderen zoals collega’s, patiënten en klanten hebben tijdens hun werk, zoals in de zorg en horeca.

In de zorg zegt 30 procent van de vrouwelijke werknemers last te hebben van ongewenst gedrag en in de horeca gaat het om 24 procent. In de horeca ervaren vrouwen relatief vaak ongewenste seksuele aandacht.

Vakbond CNV noemt het schandalig dat 17 procent van de werkenden te maken krijgt met ongewenst gedrag op de werkvloer. Daarmee reageert de bond op de maandagochtend gepubliceerde cijfers van het CBS.

CNV roept werkgevers op meer vaart te maken met het bestrijden van ongewenst gedrag, zoals seksuele aandacht, intimidatie of pesten.

,,Voor meer dan een miljoen Nederlanders is de werkplek onveilig. Een dagelijkse beproeving”, stelt voorzitter van CNV Piet Fortuin. ,,Dit zien we ook terug in de verzuimcijfers: het psychisch verzuim is hoger dan ooit. Werkgevers moeten deze plaag feller bestrijden. Geen werkplek in Nederland mag meer onveilig zijn.”

In 2022 stegen de verzuimkosten voor werkgevers door mentale belasting tot een recordhoogte van 4,4 miljard euro, een toename van 33 procent ten opzichte van 2021. Gemiddeld kostte verzuim per werknemer 14.000 euro, zo blijkt uit de TNO-factsheet 2024. De grootste oorzaak was te hoge werkdruk, gevolgd door sociale onveiligheid.

Volgens OVAL-directeur Karin Hoogteijling brengen een onveilige werkomgeving en gebrek aan sociale veiligheid niet alleen hoge kosten met zich mee, maar leiden ze ook tot werkstress en verminderde productiviteit.

,,Een gebrek aan sociale veiligheid op de werkvloer leidt tot hoge kosten, werkstress en een lagere productiviteit bij werknemers. Daarmee is een onveilige werkcultuur deels bepalend voor de kwaliteit van werk. Zeker in deze tijden van krapte op de arbeidsmarkt loont het te investeren in een veilige werkomgeving. Het betaalt zich dubbel en dwars terug.”

Een op de vier werknemers ervaart conflicten op de werkvloer en 17% heeft te maken gehad met ongewenst gedrag, zoals pesten of intimidatie. Verzuimkosten door dergelijke conflicten liggen fors hoger, gemiddeld 18.500 euro per werknemer. Hoewel steun van collega’s vaak aanwezig is, benadrukt Hoogteijling dat respectvolle omgang essentieel blijft voor werkplezier en motivatie.