‘Roepen om minimumloon van 16 euro echt te gemakkelijk’

De ene politieke partij buitelde de afgelopen periode over de andere om te pleiten voor verdere verhoging van het minimumloon. Klinkt sympathiek, maar uiteindelijk voelt de consument dat in de prijs van zijn cappuccino. Dat besef lijkt helaas niet in de te dalen. Reden voor KHN-directeur Dirk Beljaarts om een realitycheck te doen.

Het kan niemand zijn ontgaan: de verkiezingscampagne is gestart. Politieke partijen strijden met elkaar om de gunst van de kiezer. Dat is niet alleen erg doorzichtig, maar kan ook gevaarlijk zijn. GroenLinks-PVDA stelde begin september bijvoorbeeld dat ze het minimumloon naar 16 euro per uur verhogen als ze aan de macht komen.

Deze week deed ChristenUnie er bij de presentatie van hun verkiezingsprogramma een schepje bovenop: 18 euro per uur! We moeten niet vergeten hoe hard het minimumloon al ís gestegen. Op 1 januari 2023 bijvoorbeeld – in tegenstelling tot de eerdere belofte van het kabinet – in één keer met 10,15 procent.

Ik blijf even weg van de discussie of die verhoging nodig is voor de werknemers die op het minimumloon zitten. Iedereen moet immers een eerlijk inkomen hebben. Vanuit Koninklijke Horeca Nederland zijn we van mening dat je als horecamedewerker goed moet verdienen. Dat je rond moet kunnen komen en dat je binnen je horecacarrière een leven lang kan blijven leren. Maar het willen is niet genoeg, het moet ook kúnnen.

De hoogte van de lonen regel je in de sector met de sociale partners samen, maar het minimumloon wordt eenzijdig opgelegd, zonder te kijken of de sector het kan dragen. Als de kosten van arbeid of andere inkoopkosten harder stijgen dan wat de consument bereid is te betalen, dan zit daar een groot gevaar. Voor de sector en dus ook voor de werkgelegenheid.

De marges in menig branche, maar zeker in de horeca, staan nu al onder druk. Horecaondernemers maken dagelijks calculaties en afwegingen over wat de prijs van een ‘kop koffie’ moet of mag zijn. Een opgelegde verhoging van het minimumloon zet nog meer druk op die marges dan nu al het geval is. Nogmaals, het klinkt sympathiek, maar ondernemers moeten de kosten doorrekenen in de verkoopprijs. Dus een dergelijke grote verhoging heeft een grote invloed op de verkoopprijzen. Als jouw favoriete cappuccino hierdoor (aanzienlijk) duurder wordt, klinkt het dan nog steeds zo sympathiek?

Het is echt te gemakkelijk om voor een minimumloon van 16 of 18 euro per uur te pleiten zonder te onderzoeken of de branches dit aankunnen. Arbeid is in Nederland (door belastingen en premies) nu eenmaal duur. Je kunt als overheid ook de belasting op arbeid of de sociale premies verlagen. Dat is een manier waarop de medewerkers een hoger uurloon kunnen ontvangen én dat een ondernemer ook nog gezonde marges kan maken. Want menig politieke partij zegt dat werken moet lonen.

Maar moet werken alleen lonen voor medewerkers of ook voor ondernemers? Een vraag die ik graag beantwoord zie. Want in verkiezingstijd roepen om een hoger minimumloon om stemmen te winnen is écht te makkelijk. Kijk in overleg met de sectoren naar wat kán, zodat je werkt aan een duurzame inkomensgroei voor iedereen.